'Uholdearen zain', «bigarren aukerei buruzko» eleberria, orain euskaraz

'Uholdearen zain' «bigarren aukerei buruzko» eleberria dela nabarmendu du astearte honetan Dolores Redondo idazle donostiarrak, 2022ko azaroan aurkeztu zuen 'Esperando el diluvio' eta Ereinek orain euskarara ekarri duen liburuaren aurkezpenean. Danele Sarriugartek itzuli du. Izan ere, protagonistak, Noah Scott Sherrington polizia eskoziarrak «bizirik egotearen garrantzia ikasi eta barneratzen du jada egun gutxi geratzen zaizkionean».

John Biblia serieko hiltzaile «basatiaren» eta honen atzetik dabilen Scott dira istorioko bi aurpegiak eleberrian, bi eszenatoki, bi plano eta bi hamarkadatan kokatua dena. Batetik, 1968-69 urtean Glasgown eta, bestetik, 1983ko abuztuan Bilbon gertatuko uholdearen astea. Uxue Razquin argitaletxeko editoreak testuinguratu bezala poliziek ezin izan zuten harrapatu Biblia hiru emakume hil zituela egotzita operazio erraldoi bat abiatu bazuten ere. Hala, «kasua ez zuten inoiz itxi eta hor geratu zen. Bihozkada» bati jarraituz, gaizkilea Glasgowtik Bilbora ihes egin zuela sinetsita, atzetik joango da Scott. «Ez da joango bere eginbeharra delako, bizitzari zentzu bat emate aldera baizik».

Dokumentazio fasea ohi bezala oso garrantzitsua izan zen Redondorentzat idazterakoan. Kasu honetan, aldiz, abantaila txiki bat zuen, Bilboko uholdeak kanpotik baziren ere ezagutu zituelako, hiria bisitatua zuelako txikitan eta giroa ezagutu zuelako. Gainera, itsas trafiko hori ere ondo ezagutzen zuen aitak sukaldeko mahaian maiz kontatutako istorioak zirelako, besteak beste «Bilbotik Glasgowra» egiten zirenak. «Nire aitak nabigazio-libreta bat zuen, edozein ontzitan sartzeko balio zuena. Une egokian portu egokian egonez gero, itsasontziak tripulazioa behar bazuen igo eta itsasora ateratzen zinen. Hainbat herrialderen artean mugitzeko modu hori ezagututa, Biblia Bilbora ekartzeko modurik onena iruditu zitzaidan».

Lehen planoko istorioz gain, irakurleak garai hartako Bilboren erradiografian murgiltzeko aukera izango duela azaldu du Ereineko editoreak. Idazlearen aburuz bi hiriek hainbat antzekotasun zituzten 80ko hamarkadan -prostituzioa, drogak, bandak, indarkeria handia-, nahiz eta ordutik Bilbok izan duen bilakaera oso bestelakoa eta askoz hobea izan den. Glasgowri buruz «dekandetzi une batean lizun beltzarekin» izandako arazoa ekarri du gogora eta konpontzeko proiektuaren porrota. «Auzune osoak eraitsi ziren berreraikitzeko, baina krisi bat iritsi zen eta eguzki hutsak geratu ziren, langabezia handiarekin eta heroia astintzen.».

Era berean, Ertzaintzaren hastapenak ere lehen eskutik biziko ditu irakurleak Noah Scott Sherrington poliziaren bitartez. «Haiekin kolaboratu beharko du eta kolpea handia izango da beretzat, oso erreta dagoelako Eskoziako poliziarekin, eskua maiz joaten zitzaien». Hala, orduan segurtasun sailik ez zela nabarmendu du eta hastapenetan trafiko eraikinaren beheko aldean kokatu zela Ertzaintza «inork ez zezan jakin han zela». Ordu hartako gorpuko mandoen eskutik bildu ditu lekukotzak eta informazioa, baita zer mugitzen zituen eta nolakoa zen euren jarduna.

Razquin nabarmendu bezala jada «39 hizkuntzara» heldu da Redondoren azken lana eta haientzat «euskaraz egotea oso garrantzitsua» da. Iritzi bera azaldu du idazle donostiarrak, Sarriugartek egindako lana bereziki nabarmenduz. «Itzultzaileak nire ahotsa dira beste hizkuntza batzuetan eta asko baloratzen dut. Danelek egindakoa Itzultzen den bederatzigarren hizkuntza da eta oso zoriontsu egiten nau. Hizkuntza batzuetan orrialde kopurua hazi egiten da eta ez da erraza», azaldu du.

• Temas
• Erein Argitaletxea
• Dolores Redondo