Mikel Deunaren egunean Ustarroz ere gogoan

Mikel Deunaren eguna ospatuko dute astelehen honetan, irailak 29, Aralarko santutegian. Egun handia da eta ehunka elizkoiek meza entzutera hurbilduko dira. Ohi bezala, goizeko 09:00etan izango da lehena, 10:00etan, 11:00etan, 12:30ean eta arratsaldez, 17:00etan eta 18:00etan.

Aurten, bereziki, Jose Mari Ustarroz izango dute gogoan santutegira hurbiltzen direnek. 85 urte zituela zendu zen maiatzean Aralarko San Migel Kofradiako presidentea. San Miguelera 7 urterekin iritsi zen Ustarroz akolito izateko. Don Inozenzio Aierbe gidari zuelarik, lagun ugari egin zituen santutegiaren alde. Honetaz zioenez, Don Inocencio bere garaira aurreratutako gizona zen. Gauza asko irakatsi zizkigun, baina, batez ere, zerbitzu-espiritua irakatsi zigun eta ereduarekin egin zuen, santutegira laguntza bila joaten zirenei edo behar zuenari lagunduz«. Santutegia bere bigarren etxea izan zela esan daiteke, azken une arte, hau zutik eta irekita lagun ugari egin baitzuen Uharte Arakilen jaiotako gizona.

Gustuko izaten zuen bertan bizitako pasadizoak partekatzea eta horien artean baziren batzuk oso interegarriak eta bereziak. Esaterako «1956an elurte handi bat gertatu zen. Santutegian abisu bat jaso genuen, bi artzain desagertuta zeudela esanez, eta Don Inozentziok ez zuen zalantzarik izan gizon haiei laguntzeko guztia erabiltzeko. Ez genekien non zeuden, ezta nola ere, baina prestatu eta atera egin ginen, hotza gorabehera, eta haizete handiaren erdian, haiei laguntzeko. Zenbait orduren ondoren, zeuden bordara sartu eta janari pixka bat eman genien. Oso esperientzia gogorra izan zen, baina oraindik gogoratzen dut gizon haien alaitasun-keinua» kontatzen zuen Ustarrozek.

Uztarroz 18rekin joan zen Piezas Forjadas enpresan lan egitera. Hala eta guztiz ere, Ustarrozek ez zuen lehen sektorearekiko lotura hautsi, eta urte batzuk geroago, auzotar talde batekin batera, artzain-txakurren lehiaketa ospetsua antolatzen hasi zen Uharte Arakilen. Bestela, Idiazabal jatorrizko izendapena sortzen eta bultzatzen lan ugari egin zuen, 81 urterekin Idiazabal Jatorrizko Deituraren lehendakaritzari agur esan zion arte.

Jose Mari Ustarroz azken une arte santutegian izan zen eta nabarituko da bere falta, beti prest baitzegoen sakristiaren bueltan.

Parte hartu zuen azken proiektua santutegiko ateak berritzekoa izan zen, Jose Mari Ustarrozek bukatuta ikusteko aukerarik ez izan arren. Gogoratu, 2024ko urrian Aralarko santutegiko ateari su eman ziotela, Daviden izarra margotu eta haren azpian Jude hitza margotu zuten. Zoritxarrez kiskalita gelditu zen atea eta berritu behar izan zuten. Mikel Aralarko San Migel Santutegiko atearen berreraikuntza Pasaian dagoen Albaola Itsas Kultur Faktorian egin zuen, ontziola-museoan. Atea berritzeko lana guztiz artisaua izan zen. Itsas historiaren eta kultura bizian elkargune den ingurune honetan, ate berria forma hartzen joan zen ontzigintza tradizionaleko teknikak erabiliz eta Sakanatik ekarritako haritz egurrarekin -San Juan baleontzia eraikitzeko erabilitako berbera-.Ondoren, erromesaldia egin zen ekainaren 9an, Albaolatik Aralarko santutegiraino. Idi-gurdian kargatuko zuten eta Pasaitik santutegira egin zen ibilbide jendetsu eta berezia. Gipuzkoako eta Nafarroako 86 kilometro eta 21 herri zeharkatu zituen. «Ekitaldia Mundu berri baterako ateak - Puertas para un mundo nuevo proiektuaren barruan kokatzen da, 2024ko urrian Aralarko San Migel santutegiko ateak jasandako eraso bandalikoa zentzuz betetako erantzun kolektibo bihurtzen duen ekimena», nabarmendu zuten Albaolako kideek. Konponketa material hutsera mugatu beharrean, «proposamena oroimenezko, esker oneko eta eraikuntza sinbolikoko keinu bat da, tolerantzia, errespetua eta auzolana bezalako balioak aldarrikatuz, guztion onuraren zerbitzurako lankidetza desinteresatuaren modu tradizional hori. Santutegiak berak bultzatuta, zeinak gidari espiritual eta antolatzaile gisa jarduten baitu, proiektuak lankidetza-sare bat sortu du, non jakintza tradizionalak, berrikuntza teknologikoa eta gizarte-inplikazio sakona uztartzen diren», gehitu zuten. «Ate berria ematearekin batera doan erromesaldia ez da ibilbide soil bat, baizik eta borondateen batuketa horren adierazpen bizia, suntsipena sorkuntza partekatuko ekintza bihurtzea ahalbidetu duena. Artisautza-prozesuaren bihotzean Albaola dago, Pasaiako ontziola-museoan atea berreraikitzeko ardura altruista hartu duena. Ontzigintza tradizionaleko teknikak erabiliz eta Sakanako haritz- erabiliz, pieza fisiko bat ez ezik, historiaz eta zentzuz betetako egiteko modu bat ere berreskuratu dute», esan zuten Albaolatik.

Astelehen honetan, santutegiko egun handian, Mikel Deunaren mezan ateak ikusteko aukera ezin hobea egongo da eta Jose Mari Ustarroz bertan ez egon arren, bere izena, bere lan handia santutegiaren alde eta kemena gogoan izango dute.

Temas

• Idiazabal
• Albaola Itsas Kultur Faktoria
• San Miguel