Transhumantzia
Elkar ezagutu ezean, alferrik dira duguna eta garena goraipatzeko ahaleginak
Buñuelen, Nafarroako Erriberan izan nintzen astelehen arratsaldean. Burgin, Erronkari Ibarrean asteartean. Ardiek nola, halatsu egin genuen bidea mutur batetik bestera. Transhumantzia esaten zaio oinez-oinez ... ardiak belardi batzuetatik beste batzuetara eramateari; oraindik ere eusten zaio IX. mendean hasitako egiteko moduari, Bardeak eta Pirinioak lotzen dituenari. Zazpi etapa behar izaten dituzte ardiek, artzainek lagunduta, guk egun batetik bestera egin genuena egiteko. Neguan Bardeetan izaten dira, udaldia Pirinioetan igarotzen dute. Transhumantzia. Ez dira, ordea, ardiak eta artzainak soilik mugitzen direnak. Beraiekin batera mugitzen dira ohiturak, ezagutza, ideiak, hizkuntza, harremantzeko moduak. Beraiekin batera mugitzen dira horiak berdera eta berdeak horira. Askotarikoa omen da Nafarroa. Are ederragoa omen da horregatik. Berdeak horia eta horiak berdea elkar ezagutu (ezagutu, esan nahi baita, ikusi, behatu, entzun, aditu, usaindu, sentitu…) ezean, ordea, alferrik dira duguna eta garena goraipatzeko ahaleginak.
Buñuelen arratsalde pasa egin eta etxeratzeko autoan sartzera gindoazenean, Huntza taldearen ahots-doinuek egin zidaten oihartzun belarrietan. Segundo bat, bi, hiru behar izan nituen entzuten ari nintzena neure egin, entzuten ari nintzenaz ohartu eta entzuten ari nintzenari begia jartzeko. Han aurrean, kalea bete gazte ikusi nuen, zuri-gorri, aldapa gora eta aldapa behera, arnas betean, baina ito gabe, euskarak, euskaraz eta euskarari emana. Euskarak, euskaraz eta euskarari emanak ozen, alai eta gozo. Gozatzen. Edonork entzuteko moduan. Buñuelen, orain dela urte batzuk Elgetatik uda-pasa joaten zen mutikoari amak euskaraz ez egiteko esaten zion herrian. Buñuelen, orain dela urte batzuk albiste baten berri bertatik bertara ematera joan zen Euskal Telebista harrika bota zuten herrian. Buñuelen, orain dela urte batzuk Olentzerori ateak ixten zitzaizkion herrian.
Transhumantzia. Aldatzea. Eraldatzea. Mugitzea. Nahastea. Lekua egitea. Espazioa partekatzea. Humanizatzea. Trans-humantzia.
Batek baino gehiagok igandeko hauteskundeen emaitzen analisia egingo nuela usteko zuen. Transhumantzia. Lerro artean bai, baina hizki artean irakurtzen dakienak asmatuko du esan dudanarekin zer esan nahi izan dudan igandekoaz. Eta, batez ere, astelehenekoaz. Biharamunekoaz, alegia. Gazta ere belardi ezberdinen xarmak aberasten duelako da goxoa.
¿Tienes una suscripción? Inicia sesión
