Kilometroak

Festarako azken sprinta

Mareak ohi baino gehiago egingo du gora igande honetan eta Errenteriaraino iritsiko da. Gipuzkoako ikastolen festa nagusia, Kilometroak, Oarsoaldeko herriak hartuko du, Orereta Ikastolaren (antolatzen duen komunitatea) 60. urteurrena ospatzeko. Ikuskizuna ziurtatuta dago eta haurrek herriko kaleak betetzeko orduak deskontatzen hasi dira, aurten bisitariak izango direnekin batera. Euren keinuek kanpotarrak gonbidatzen dituzte herrira hurbiltzera. Euskararen marea, horretarako sortu den 'Erriola' abestiak dioen bezala, goian egotea nahi dute.

Aurkezpenean berretsi zuten bezala, 'Erriola' errioaren magaleko faktoria da. Uraren gazi-gozoak, gorabeherek eta zubiek josten duten komunitatea. Errenteria herria zeharkatzen duen eta propioa den fenomeno natural batetik abiatuta (errioatik), aiton-amonek erabiltzen zuten hitza berreskuratuz eta -ola atzizkiaz, ikastolara, fabrikara eta herrira gerturatuz. Nortasuna du errioak Errenterian. Herriaren erdigunetik pasatzen delako, bizimoduaren erdigunean egon delako, erdiguneak sortu dituelako. Erriotik, herri.

Orereta Ikastolako lehendakariak eta zuzendariak, Itziar Navarrok eta Anartz Muxikak, hurrenez hurren, transmititzen duten ilusio bera nabaritzen da haurren aurpegietan. «Eguna hurbildu ahala, urduritasun puntu bat badugu», diote. Hala ere, «ilusioa handia da eta antolatu duguna erakusteko gogoz gaude». Iazko festan Ibarra herriak jarritako muga berdindu edo gainditu nahi dute, eredu berria estreinatu zutenean. Momentuz, aste honetan, egun handia iristeko zain, kaleak apaintzen eta guneak muntatzen aritu dira. «Nabari da jaia hurbiltzen ari dela eta denok ari gara buru-belarri, igandekoa ahalik eta txukunen atera dadin», dio Navarrok.

Uzturpe ikastolak Orereta ikastolari eman zion lekukoa aurreko urtean. Aurtengo antolatzailearen sorrera ez da beste ikastolen oso ezberdina. «Herritarrek sortutako proiektua da», dio Muxikak. Garai hartan, «herriko familia batzuek (Pio Etxeberriak eta familiak, besteak beste) beren seme-alabei euskaraz ikasteko aukera eman nahi izan zieten», gehitzen du lehendakariak. «Orduko haiei esker gara, eta haiengatik nahiz ondorengoengatik ere jarraituko dugu lanean. Herritar eta familia horien esfortzu eta ekarpenei esker erein zen Orereta Ikastolaren lehenengo hazia 1963an. Horren uzta jaso dugu, egunero, 60 urtez, eta horretan jarraitzea dugu desio aurrerantzean ere», nabarmentzen du.

Hastapenak gogoratuz «Orereta Ikastola herriko etxe arrunt bateko gela batean sortu zen, klandestinitatean, ezkutuan». Urteek aurrera egin ahala, «orain 50 urtetik hona Ikastolako komunitatearen ikur bihurtu den Añabitarte baserriaren itzal eta babespean, bere bidea egin du, batzuetan besteetan baino gorabeheratsuagoa», zehaztu du zuzendariak. Hamar urteren buruan, 1973an, gero eta ikasle gehiago zituela ikusirik, ikastolak Añabitarteko lurrak erosi zituen, Zamalbide auzoan. Eta bertan eraiki zuen egun LHkoa den eraikina. Ikastolako familiek eta herritarrek jarri zuten dirua lur horiek erosteko. Gerora etorri ziren gaur DBHko eraikina dena. Eta aurrerago, ikasle txikienentzat, Esmalteriako egoitza eta Linokoa erosi ziren, hirigunean bertan.

Aurtengo Kilometroak Orereta Ikastolak antolatuko duen hirugarren edizioa izango da, urteurren berezi batekin batera. «Erronka handia» izaten ari da aurtengo jaia antolatzea, Navarroren hitzetan. «Urtean zehar ekimen ugari izan ditugu, batzuk herrira eta komunitatera begira eta beste batzuk Euskal Herri osora begira. Hilabeteak daramatzagu lanean. Eta igandekoa ere ongi ateratzea nahi dugu. Kilometroak antolatzerakoan gure helburua zen ikastolako komunitatea trinkotzea, eta polita izan da gurasoak, langileak, ikasleak, ikasle ohiak elkarlanean ikustea». Laburbilduz, «komunitatea saretzea eta indartzea, eskertza ematea eta euskara goraipatzea izan dira lanerako gure ardatz», adierazi du Muxikak.

Eta hiru ardatz hauen harira, urtean zehar egin diren ekitaldien balorazioa «oso positiboa» da. «Ekitaldi bakoitzak ardatz horietako bat edo gehiago indartu ditu. Uste dugu egin dugunak zentzua izan duela. Egunkariari eta Euskaltzaindiari urteetan egin duten lana eskertu diegu, Iparraldeko eta Hegoaldeko ikasleak elkartu ditugu, gure herriko kultur eragileei plaza bat eman diegu, Añabitarten kontzertua, Kilometroak txikia...», azaldu du Navarrok. Urte «betea» izan da Kilometroak urtea, «lan handia egin du komunitateak herriari eskaini nahi genion Kilometroak antolatzeko», erantsi du Muxikak. Orain, biek nahi dute «jai handiarekin borobiltzea». Jaiak utzitako etekinak Zubiak Eraikiz egitasmoa sendotzeko erabiliko da, baina ez da bakarra izango. «Euskararen eta euskal kulturaren inguruan ikusten dugun hutsune bati erantzuteko proiektu bat elkarrekin erabaki eta aurrera eramateko baliabideak jarri nahi ditugu», berretsi du Muxikak. Gainera, Añabitarte baserria egokitu eta ingurua berritzea dute helburu.

Igandeko egitaraua oso zabala da. Musika, dantza, kirola, tailerrak eta kale animazioa, jantokian bazkaria eta txosnetan ogitarteko zein bestelako jakiak, tonbola izango dira, lau gune eta hiru azpigunetan. «Askotariko proposamenak egin ditugu egun horretarako, espero dugu bakoitzak gustukoena aukeratu ahal izatea eta gozatzea», dio lehendakariak. «Emozioz betetako eguna, alaia, koloretsua, umoretsua, aspaldi ikusi gabekoak, elkartzeko topagunea, besarkaden festa, dantzarako eguna, harreman zaharrak indartzekoa, eta nola ez, berriak sortzeko topagune eta abagune berezia», irudikatzen du Muxikak. Laburbilduz, «ahaztezina eta errepikaezina».

• Temas
• Euskera
• Zabalik
• Kilometroak