«Entzun nahi dut zer kantatuko lukeen 70 urteko emakume batek eta zer 20 urteko mutil batek»
Nerea Ibarzabalek Bizkaiko Bertsolari Txapelketako bigarren txapela eskuratu zuen larunbatean. «Aurten sufrituz irabazi dut, baina buruz burukoan hasierako probetan baino askeago sentitu nintzen», aitortu du gazte markinarrak
Leire Larrazabal
Asteazkena, 20 abendua 2023, 14:41
Zortzi bertsolari igo ziren larunbatean Miribillako Bilbao Arenako oholtzara Bizkaiko Bertsolari Txapelketako txapela eskuratu nahian: Onintza Enbeita, Jone Uria, Xabat Galletebeitia, Nerea Ibarzabal, Gorka Pagonabarraga, Oihana Bartra, Aitor Etxeberriazarraga eta Aissa Intxausti. Lehia estuaren ondoren, buruz burukora Uriak eta Ibarzabalek egin zuten jauzi.
Berriro ere gogotik lan egin behar izan zuten eta txapela Ibarzabalek lortu zuen, zazpi puntuko aldearekin bakarrik. «Sufritzea egokitu zitzaidan», onartu du markinarrak. Txapelketako azken bi txapelak berak jantzi ditu. «Gure etxean bertsoa oso presente egon da beti, hizkuntzarekin jolasteko joera beti izan dugu», aitortu du. 11 urterekin hasi zen bertsotan, herriko ikastolan, «Juanjo Respaldiza klaseak ematera zetorkigun», horrela murgildu zen bertsolaritzan. 29 urte baino ez eta iaz ere Txapelketa Nagusiko finalera iritsi zen.
- Zorionak! Nolakoak izatean ari dira txapela jantzi ondorengo egunak?
-Oso egun politak eta luzeak, duela bi urte ere bizi izan nuen eta banekien zer zetorkidan.
- Martxa ona daramazu. 2021eko eta 2023ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketako txapelduna eta iazko Txapelketa Nagusiko finalista. Ezin zara kexatu.
-Azken hiru urte hauek inoiz amestuko ez nukeen zerbait dira; opari eder bat eta lan handi bat. Zorteko sentitzen naiz, ez bakarrik txapelketen emaitzengatik, baita urte osoan zehar plazetan maite ditudan bertsolari eta lagunekin kantatzen ari naizelako ere. Oso pozik, bai.
- Larunbatean buruturiko lanarekin konforme gelditu al zinen?
-Sufritzea tokatu zitzaidan. Saioan, askotan, hortzak estututa ibili behar izan nuen. Izan ere, batzuetan gauzak ez dira nahi bezain argi eta garden ateratzen. Gainera, hasierako ofizioan hanka-luze bat egin nuen eta horrek nire begirada baldintzatu zuen. Hurrengo bertsoaldietan altxatu nahi nuen eta ez neukan argi buruz burukora pasatuko nintzenik. Ez nekien beste ariketetan akats hori estaltzeko gai izango ote nintzen. Bertsokideak ere ondo ikusten nituen, nahiz eta akats batzuk ere egin. Beraz, oso irekia ikusten nuen buruz burukoa. Xabat, egia esan, aukera askorekin ikusten nuen, baina ez neukan batere argi...
- Nola laburbilduko zenuke zure saioa?
-Ez, seguru aski, nik nahiko nukeen bezain saio ona. Orain dela bi urtekoa askoz ere zapore hobeaz oroitzen dut, aurten sufrituz irabazi dut.
- Eta bertsokideak nola ikusi dituzu?
-Oso bertso maila ederra eskaini zuten bere kolore eta ahotsarekin. Aissak bere lehen finala egin zuen eta emanaldi bikaina egin zuen, bere tokian oso ondo ikusi nuen, ez zirudien bere lehen finala zenik; Xabat, bikain, urte asko daramatza bertso maila oso ona egiten eta oso ondo ikusi nuen; Onintza ere oso ondo, esperientzia eta izaera handiko emakume bat, maila pertsonal zoragarria duena; Oihanak urte asko daramatza Bizkaiko Txapelketan eta aurten bigarren finalean sartu da eta bera bezalako final ikusgarri, eder eta naturala egin du; Gorka ere bere bigarren finalean, Bizkaiko Txapelketan finkatua, bere adinean, oso aske eta oso ondo ibili zen bertsotan; Aitor bere oso elegante, bere marka utzi zuen; eta Jone bermea da, bere bertsokera oso azpimarragarria da.
Oso maila oneko finala izan zela uste dut eta orokorrean finalaurrekoetatik oso maila altuko bertsolariak daudela eta zortzi eserleku gutxi direla iruditzen dut, kanpoan geratzen direnak ere final harrigarriak jokatzeko gai direlako.
- Zer sentitu zenuen zure izena entzun zenuenenean buruz burukora pasatzen zinela?
-Harridura. Baina buruz burukoan hasierako probetan baino askeago sentitu nintzen. Eta pentsatu nuen, saio amaiera ederra eskaini behar dugu, hau zor diogu jendeari.
- Zelan prestatzen da bertsolari bat final baterako?
-Bertso-eskolan gaiak jarri eta kantatu egiten dugu. Zertan hobetu dezakegun argitzen digute. Ezin da inoiz erabat prestatu, inprobisazioa da beti, baina zure gorputz-forma eta tenplea dira presta ditzakezunak.
- Finalean bost emakume eta hiru gizon. Aipagarria, zalantzarik gabe.
-Bertso-eskoletan, plazetan eta bidean azken urteotan egin dugun talde-lanaren emaitza da, ez bakarrik bertsoaren bidez, baita tarteko beste esparru askotan ere. Ardatz sozialak aldatzen ari dira eta hori bertsoetan ere islatzen da. Oso polita izan zen larunbateko amaiera eta talde hori.
- Eta gaztetasuna ere azpimarratuko nuke oholtzaren gainean.
-Horrek iragartzen du datozen urteetan emankortasuna egongo dela, lekukoa ziur dagoela. Dena den, adin guztiak egotea gustatuko litzaidake, plazan ere 50 urteko jendea egotea, 60 urtekoa eta, ahal bada, 80 urtekoa. Gorputzak baimentzen duenera arte. Gauza ederra da entzutea zer kantatuko lukeen 70 urteko emakume batek eta zer 20 urteko mutil batek. Ez nuke nahi ahots hori nagusitu ahala desagertzea.
- Gainera, ez bakarrik oholtzan, baita publikoa ere. Gazte ugari jendetzaren artean. Bertsolaritzak oso osasuntsu jarraitzen du.
-Bertsolari gazteak publiko gaztea erakartzen du, zure ingurua, zure koadrila, zurekin identifikatzen den jendea. Eta, gainera, erreferente izan zaitezke jende askorentzat, ez soilik zure koadrilarentzat, baita aldameneko koadrilakoentzat ere. Bertsoak konexio-gaitasun masiboa eta emozio-gaitasun kolektiboa ditu, adinaren eta beste aldagai batzuen gainetik dagoena.